poniedziałek, 2 września 2019

Daniel Rzepecki - poleca

Damska soczewka



Hanna Samson to psycholożka, dziennikarka, feministka, a przede wszystkim pisarka, która w 1996 roku zadebiutowała powieścią „Zimno mi, mamo”. Tak przedstawia ją wydawca, czyli warszawskie Wydawnictwo WAB, wymieniając również późniejsze tytuły tej autorki: „Pułapka na motyla”, „Miłość .Reaktywacja”, „Wojna żeńsko-męska i przeciwko światu” oraz „Pokój żeńsko-męski na chwałę patriarchatu” oraz zbiory opowiadań. Wydany w 2009 roku „Flesz” dowodzi, że autorka potrafi znakomicie wykorzystać doświadczenie, jakie dają wykonywane przez nią zawody. Myślę, że tę książkę powinni przeczytać starzy, młodzi i osiągający średni wiek mężczyźni, by zobaczyć, jak kobiety odbierają i oceniają naszą płeć. A także poznać drugą płeć, zasadniczo różniącą się od pokolenia ich prababek, babek, a nawet matek.
Flesz” nie ma jasno definiowanej i nazwanej bohaterki. Mamy natomiast do czynienia z bohaterką zbiorową, z patchworkowym obrazem złożonym z różnych postaci. Nie ma narracji odautorskiej, nie ma opisów, charakterystyk bohaterów. Nie widzimy twarzy kobiet, jakie Hanna Samson wprowadza na karty tej powieści. Nie ma fabuły, intrygi, to wszystko jest zawarte gdzieś w tle, w krótkich monologach, sporach i wypowiedziach osób. Jest czysta prawda wypowiadana w pierwszej osobie przez kobiety. To nie jest harmonijny, jednolity głos. Rzadko się ze sobą zgadzają, częściej podejmują spór.
Moderatorka tego spotkania zaprosiła kobiety, by wypowiedziały się na temat nowego tytułu prasowego. Jeszcze jedno kolorowe, drukowane na świetnym papierze z doskonałymi fotografiami pismo, które podejmuje konkurencję z podobnymi czasopismami. Są w nich plotki, prawdy i ćwierćprawdy o celebrytach, aktorkach, reżyserach, o damsko-męskich związkach. O zaręczynach, rozwodach, zdradach i braku zdecydowania co do zalegalizowania trwającego związku. Jeszcze „Flesza” nie ma, ale już są teksty i fotografie, udostępnione czytelniczkom i poddane ich ocenie. Wydawca chce zorientować się, co damski czytelnik chciałby przeczytać. Jakie sensacje, jakie porady, jakie emocje pragnie poznać. No i uczestniczki tego swoistego testu rzucają nazwiska osób, które pojawiają się na pierwszych stronach tytułów medialnych, maja doskonałą orientacje, co dzieje się w świecie, po którym krążą vipy. Co jedzą, co piją, jak mieszkają, jakie mają rozrywki, a wychowane na takiej gazetowo-internetowo-ekranowej strawie mają szeroką orientację, co się dzieje nie tylko na polskim, i na światowym targowisku próżności.
Z wypowiedzi wnioskujemy, kim są te opiniodawczynie. Otóż są w tej grupce i mężatki, i rozwódki, matki i kobiety bezdzietne, singielki z wyboru lub singielki z powodu porzucenia przez partnera. Jak w soczewce na tej stronie widać cywilny status tak zwanej średniej Polki. Dla jednych rozwód nie jest dramatem, dla innych to jednak katastrofa z powodu utraty materialnego wsparcia, partnera do współżycia, a ojca dla dzieci. Jedne są gotowe do złowienia absztyfikanta, choćby tylko na udany romansik. No ale najlepiej, żeby ten złowiony miał wszystkie zalety panów oglądanych w serialach, reportażach i wszelkich innych medialnych źródłach.
W większości przyznają się, że one pragnęłyby bogactwa, luksusowych mieszkań, wypasionych samochodów, wypasionych portfeli swoich mężczyzn. I pragną czułości, opiekuńczych gestów, podziwu, a jeśli taki wymarzony stan rzeczy miałby trwać krótko, to uznają, że i tak warto zakosztować bogactwa i udanej kariery. Zaś cudzy sukces uznają albo za osiągniecie dzięki koligacjom rodzinnym, albo drogę do sukcesu pokonaną przez łóżko właściwej osoby. Niekiedy przyznają, że zdobyta kariera to jednak sprawa talentu, dyscypliny i samozaparcia tudzież pracowitości.
Flesz”: to książka nie tylko dla mężczyzn. Niech i kobiety zaczerpną z niej trochę, a właściwie dużo samowiedzy i spojrzą na siebie z dystansem, uwalniając się z nieuzasadnionego samouwielbienia albo poczucia niezawinionej krzywdy, bo sukces nie został zdobyty, jest mąż nieudacznik, niebogaty kochanek i kolejna aborcja niechcianego dziecka.

Hanna Samson, „Flesz”, Warszawa, Wydawnictwo WAB, 2009.